Czy pamiętacie czasy sprzed 10 albo 15 lat? Wówczas na polskim rynku pracy nie było czegoś takiego jak benefity pozapłacowe. Ich powolne wprowadzanie rozpoczęły duże, międzynarodowe korporacje, które w ten sposób budowały sobie pozycję lidera i pracodawcy dbającego o pracowników. W tym czasie wszelkie dodatki pozapłacowe powodowały wśród kandydatów efekt wow. Pracownicy z dumą mówili, jakie dodatkowe przywileje zapewnia im przedsiębiorstwo. Trend ten dosyć mocno odwrócił się w ciągu ostatnich lat. Teraz prawie każda organizacja oferuje co najmniej kilka podstawowych benefitów pozapłacowych (np. karty sportowe, ubezpieczenie na życie, opiekę medyczną). Dziś chcielibyśmy przyjrzeć się kwestii tego, jak pandemia Covid-19 wpłynęła na ten aspekt zarządzania organizacją. Pamiętamy przecież, że na początku jej rozprzestrzeniania się, wiele firm robiło co mogło, by ograniczyć zbędne wydatki. Jednym z nich były właśnie dodatki pozapłacowe. Czy obecnie sytuacja się zmieniła?
Czym są benefity pozapłacowe?
Benefit jest świadczeniem pozapłacowym, który firmy oferują swoim pracownikom. Mogą one integrować kadrę (np. wyjazdy integracyjne), zwiększać ich aktywność fizyczną (np. karty sportowe), spełniać codzienne lub kulturalne potrzeby (dofinansowanie do posiłków lub bilety do kin czy teatrów), wpływać na poprawę zdrowia (prywatna opieka medyczna) lub dawać poczucie bezpieczeństwa (dodatkowe ubezpieczenia, np. na życie). Dobry i skuteczny benefit to taki, który jest dostosowany do pracownika. Powinien on więc uwzględniać jego sytuację życiową oraz osobiste potrzeby i zainteresowania. Warto więc monitorować, czy dane rozwiązanie cieszy się popularnością wśród zatrudnionej załogi. Benefity mogą być finansowane w całości przez pracodawcę. Popularnym jednak rozwiązaniem jest także współfinansowanie (tzn. część płaci firma, część pokrywa pracownik).
Rodzaje i zasady przyznawania tych dodatków zależą od wielu czynników. Są to, między innymi: stanowisko, staż pracy, wysokość wynagrodzenia, realizacja określonych celów. Oznacza to, że inne dodatki oferowane są na różnych poziomach stanowisk. Różnica taka występuje jednak najczęściej w przypadku wyższej kadry kierowniczej, kiedy to benefit w postaci np. podstawowego pakietu prywatnej opieki zdrowotnej nie robi wrażenia.
Na wprowadzenie dodatków pozapłacowych w przedsiębiorstwie zdecydowała się ogromna rzesza pracodawców. Co jest tego powodem? Zwiększają one motywację pracowników oraz ich lojalność. Są też pomocą w dbaniu o work-life balance oraz korzystnie wpływają na wizerunek firmy w oczach obecnych i przyszłych pracowników.
Dodatki pozapłacowe w 2021 roku
Pandemia towarzyszy nam już od ponad roku. Pierwszą reakcją organizacji na jej pojawienie się, było drastyczne cięcie kosztów. Firma manaHR postanowiła przyjrzeć się, jak sytuacja wygląda w obecnym roku – kiedy to już trochę przywykliśmy do funkcjonowania nowej rzeczywistości.
Okazuje się, że co dziesiąta firma biorąca udział w badaniu, zdecydowała się zlikwidować lub zawiesić benefity pozapłacowe (lub też rozważa podjęcie tego działania). 8% nie podjęło jeszcze decyzji. Według manaHR dodatki pozapłacowe, których dotyczy likwidacja lub zawieszenie w 2021 roku w związku z pandemią to najczęściej: dopłaty do zajęć sportowych – 84%, dopłaty do biletów do kina/teatru – 26%, dopłaty do rozwoju – 13%, dopłaty do przejazdów do miejsca pracy – 3%. Jak możemy więc zauważyć, przedsiębiorstwa zawiesiły czasowo głównie te benefity, z których podczas pandemii i tak nie mogli korzystać pracownicy. Wobec czego były to działania przynoszące oszczędności przy jednoczesnym braku szkody dla zatrudnionej kadry.
Strategie firm w dobie pandemii – analiza przygotowana przez manaHR
O decyzjach organizacji odnośnie benefitów, dowiadujemy się z drugiej edycji badania manaHR, pt.: „Strategie firm w dobie pandemii”. Analiza ta została przeprowadzona w pierwszym kwartale 2021 roku, a dane zostały udostępnione jeszcze w kwietniu (w formie suplementu do najnowszego wydania Raportów Płacowych).
W lipcu 2020 roku opublikowana została pierwsza edycja tego suplementu. Wtedy również manaHR przyjrzała się działaniom organizacji dotyczącym benefitów. Wówczas co piąta firma zdecydowała się na ich doraźne zawieszenie. Widzimy więc odwrócenie tendencji – teraz mniej przedsiębiorstw zdecydowało się na ten krok.
Dalsza rola benefitów na rynku pracy
Efekt wow benefitów już dawno przeminął. Nikt z nas nie wybiera organizacji, ponieważ ta oferuje dodatki pozapłacowe. Stały się one dla nas standardem, dlatego jeśli pracodawca nie oferuje żadnych z nich (nawet tych podstawowych), wówczas może zostać mu przypisana łatka firmy, która nie interesuje się pracownikiem i jego dobrem.
Z drugiej strony mamy na rynku organizacje, które prześcigają się w coraz to nowszych dodatkach. Szczególnie dotyczy to branż, w których konkurencja o pracownika jest znaczna (np. sektor IT). Przedsiębiorstwa robią więc wszystko, by zyskać miano dobrego miejsca pracy, przyciągnąć nowych pracowników i utrzymać obecną kadrę. Warto więc obserwować rynek w poszukiwaniu nowych trendów dotyczących benefitów pozapłacowych. W tym temacie mogą pomóc Raporty Płacowe i analizy przygotowane przez manaHR. Wydawane są one kilka razy do roku, dzięki czemu zawsze zawierają najświeższe informacje na temat stanu rynku pracy w Polsce.