Zainspirowani postaciami wielkich detektywów – bohaterów popularnych powieści i seriali telewizyjnych takich jak Sherlock Holmes czy porucznik Colombo, którzy z wdziękiem i nonszalancją rozwiązują nawet najbardziej zawiłe zagadki kryminalne – fantazjujemy czasem o tym, by móc samemu stanąć oko w oko z niebezpieczeństwem i spróbować swoich sił w tym zawodzie. Czy jednak jest to możliwe? Okazuje się, że tak. Oto wszystko, co musicie wiedzieć o pracy detektywa.

Czym zajmuje się detektyw?

Wpojony nam przez pop – kulturę obraz detektywa zwykle nasuwa nam skojarzenie z mężczyzną ubranym w długi, szeroki płaszcz, który jedynie za pomocą swojej przenikliwości i niezawodnej dedukcji łapie groźnych przestępców i drobnych złodziejaszków. Tylko częściowo jednak jest to obraz prawdziwy.

Mianem detektywa określa się osobę, która prowadzi śledztwo za pomocą metod niejawnych i zbiera określone informacje na zlecenie klienta. Może to być osoba prywatna, która legitymuje się licencją, lub detektyw policyjny, jednak my będziemy zajmowali się wyłącznie tym pierwszym przypadkiem.

Kto może zostać detektywem?

Zasady, zgodnie z którymi powinien on wykonywać swój zawód, określa ustawa. W myśl jej postanowień osoba taka może:

• przetwarzać dane osobowe zgromadzone w czasie prowadzenia śledztwa i nie musi mieć na to zgody tych osób,
• zbierać informacje od osób fizycznych, przedsiębiorców, instytucji, organów administracyjnych.

Jak zostać prywatnym detektywem? Wbrew pozorom nie jest to trudne. Może nim zostać każdy, kto:

• posiada polskie obywatelstwo,
• ukończył 21 lat,
• ma wykształcenie minimum średnie,
• nie jest objęty postępowaniem karnym,
• nie był skazany prawomocnym wyrokiem ani usunięty dyscyplinarnie ze służb mundurowych,
• ma nienaganną opinię poświadczoną przez powiatowego komendanta policji,
• ukończył kurs detektywistyczny,
• posiada orzeczenie lekarskie potwierdzające zdolność psychiczną do tej pracy.

Kiedy wszystkie powyższe wymogi zostaną spełnione, można rozpoczynać pracę.

Jak zostać detektywem w Polsce?

Aby zostać prywatnym detektywem w Polsce, należy przede wszystkim spełniać wszystkie wymagania w poprzednio omawianym rozdziale. Należy jednak pamiętać o tym, że wykonywanie tego zawodu ten nakłada szereg obowiązków. Szczegółowo są one omawiane przez instruktorów prowadzących specjalistyczny kurs detektywistyczny.

Niezwykle istotne jest postępowanie zgodne z etyką zawodową. Zgodnie z nią detektyw powinien zawsze używać wyłącznie dozwolonych metod śledczych oraz środków technicznych, nosić przy sobie licencję i okazać ją na żądanie każdej osoby, z którą prowadzi czynności, a także sporządzać raport z przeprowadzanych czynności i przekazać go zleceniodawcy.

Jeśli więc masz ukończone 21 lat, nie byłeś karany, a Twoja kondycja psychiczna i morale są nienaganne – to możesz ukończyć kurs detektywistyczny i po jego zakończeniu, podjąć pracę dla jeden z wielu agencji.

Jak wygląda codzienna praca?

Tak naprawdę prawdziwa praca niewiele ma wspólnego z tym, co widzimy na ekranach telewizorów. Sprawy sensacyjne, rozbijanie wielkich układów i karteli należą do wąskiego marginesu.

Należy pamiętać, że prywatny detektyw to nie detektyw policyjny, a w przypadku, gdy w czasie prowadzenia obserwacji zauważy fakt łamania prawa, ma obowiązek zgłosić go policji. Wiadomości na temat dozwolonych technik i narzędzi zdobywa na kursie detektywistycznym.

W znaczącej większości przypadków codzienna praca polega na prowadzeniu obserwacji, szukaniu osób zaginionych, śledzeniu małżonków podejrzewanych o niewierność. Detektyw prowadzi także czynności mające ujawnić sprawcę nękania (SMS, maile, listy), świadczy usługi z zakresu bezpieczeństwa osobistego i bezpieczeństwa biznesu czy wywiadu gospodarczego, zbiera materiał do badań DNA.

Poza czynnościami przeprowadzanymi w terenie, do jego obowiązków należy także sporządzanie raportów dotyczących postępów śledztwa i zebranych dowodów.

Cechy dobrego detektywa

Zawód ten wymaga od osób wykonujących go konkretnych cech osobowości. Jedne z nich są wrodzone i zwykle trudno je zmienić, inne z kolei można wypracować, na przykład na kursie detektywistycznym lub później, w trakcie pracy.

Każdy dobry detektyw powinien odznaczać się:

• cierpliwością – prowadzenie obserwacji, oczekiwanie na sytuację, która będzie stanowić niezbity dowód np. zdrady małżeńskiej – wymagają sporej dawki cierpliwości. To jedna z fundamentalnych cech, można ją jednak z powodzeniem wypracować;
• spostrzegawczością i umiejętnością łączenia faktów – kim byłby Sherlock Holmes bez swojej niebywałej wręcz umiejętności logicznego myślenia? Zapewne nie sławnym detektywem. Niestety spostrzegawczości i logicznego myślenia nie da się nauczyć, trzeba się z nimi urodzić, lecz są równie ważne jak cierpliwość;
• dyspozycyjnością – nie jest to cecha charakteru, ale warto o niej wspomnieć. Jeśli szukasz pracy od 8 do 16, to praca detektywa niestety nie jest dla Ciebie. Tutaj nie ma limitu czasu pracy, czasem trzeba prowadzić obserwacje przez kilkanaście godzin lub w nocy. Trzeba być tego świadomym;
• odporność na stres – w pracy tej odporność na stres jest koniecznością. Znerwicowany detektyw będzie miał problemy z logicznym myśleniem, szybkością reakcji i podejmowaniem trafnych decyzji. W tym zawodzie trzeba umieć doskonale radzić sobie z napięciem.

Najczęściej realizowane zlecenia

Kursy detektywistyczne przygotowują kandydatów do pracy w zakresie:

• obserwacji osób i obiektów,
• poszukiwania osób zaginionych lub ukrywających się,
• wykrywania niewierności małżonka,
• zdobywania materiału do testów DNA,
• spraw majątkowych oraz spadków,
• poszukiwania skradzionego lub zgubionego mienia,
• weryfikacji kandydatów na opiekunki osób starszych lub dzieci,
• wywiadu gospodarczego,
• wykrywania podsłuchów,
• sprawdzania wiarygodności potencjalnych partnerów biznesowych,
• wykrywania nieuczciwości pracowników.

Jak widać rodzaje zleceń są bardzo liczne, a więc w pracy tej trudno się nudzić. Każdy detektyw może wybrać kategorię spraw, która najbardziej go interesuje, i w niej właśnie się specjalizować, a i tak nie będzie narzekał na brak pracy. Popyt na te usługi rośnie wyraźnie i nic nie zapowiada załamania się tej tendencji.

Zarobki

Wynagrodzenie pracowników tej branży jest bardzo zróżnicowane, bowiem mają na nie wpływ różnorodne czynniki – inaczej będzie zarabiał nowicjusz, który dopiero ukończył szkolenie, a inaczej doświadczony specjalista o długiej liście sukcesów. Różnice obejmują także regiony naszego kraju – mieszkaniec Warszawy zarabia więcej niż mieszkaniec Śląska.

Pierwszym czynnikiem determinującym wysokość wynagrodzenia jest więc doświadczenie i samodzielność w wykonywaniu obowiązków. Drugim jest dyspozycyjność – jeśli pracownik poświęca swoim obowiązkom po 4 – 5 godzin dziennie to może rozwiązać mniej spraw niż ten, który poświęca pracy 10 – 12 dziennie, a to ma bezpośredni wpływ na wynagrodzenie.

Przechodząc jednak do konkretów – zarobki w omawianym zawodzie wahają się między 2000 a nawet 10000 zł netto. Poza wymienionymi wcześniej czynnikami, mają na nie wpływ także wielkość i renoma agencji oraz rodzaj przyjmowanych przez nią spraw.

Nie da się ukryć, że praca detektywa jest ciekawa i pociągająca. Zapewnia ciągłą dawkę bodźców, przygód i adrenaliny, kontakt z ludźmi. Zmusza do ciągłej pracy nad swoją osobowością oraz nabywania nowych umiejętności. Jeśli właśnie takich wrażeń oczekujesz w swoim życiu, to zawód ten jest dla Ciebie.