Znajomość języków obcych to jedna z tych umiejętności, o które w dzisiejszych czasach warto się postarać. Dane z 2015 roku podają, że co trzeci Polak włada co najmniej jednym językiem obcym, a kolejne 18% przyznaje się do znajomości dwóch lub trzech języków. Czy w takim razie można powiedzieć, że każda z tych osób może zostać tłumaczem?

Rynek tłumaczeń w Polsce charakteryzuje bardzo duża liczba biur tłumaczeń, z których większość to jednoosobowe działalności gospodarcze, czyli tzw. freelancerzy. Zajmują się oni tłumaczeniami dla klientów indywidualnych lub podwykonawstwem dla większych firm. Zamawiając usługę u takiej osoby, można poprosić o jej portfolio lub kontakt do poprzednich i obecnych klientów w celu uzyskania referencji. O wiele prościej jest jednak zlecić tłumaczenie większemu biuru tłumaczeń.

Dlaczego? Duże biura tłumaczeń mogą się najczęściej pochwalić projektami, wykonywanymi dla dużych klientów instytucjonalnych i biznesowych. Tłumacze zatrudniani przez większe agencje zostali wcześniej sprawdzeni przy poprzednich projektach lub na testach kwalifikacyjnych, posiadają odpowiednie wykształcenie i kompetencje. Także portfolio biura jest szczególnie ważne w przypadku tłumaczeń technicznych. Wartość biura rośnie wraz z każdym zadowolonym klientem z branży technicznej.

Każdy, komu zależy na solidnym tłumaczeniu technicznym, powinien wiedzieć, że nie każdy tłumacz może zapewnić wysoką jakość takiej usługi.

Wykształcenie

Znajomość języka na zaawansowanym poziomie nie wystarczy aby nazywać się tłumaczem. Wykonawca tego zawodu powinien być nie tylko doświadczony i biegły w praktyce, ale także posiadać dużą wiedzę na temat przekładu. Tłumacze, posiadający wykształcenie filologiczne, lingwistyczne lub kulturoznawcze oraz różne certyfikaty językowe, z reguły są lepszymi wykonawcami takich usług — zdobywają doświadczenie praktyczne oparte na solidnych podstawach teoretycznych.

Nienaganne operowanie językiem oryginalnym i docelowym to jedynie jeden z dwóch elementów, które wpływają na jakość tłumaczenia technicznego. Podobnie, jak w przypadku innych tłumaczeń specjalistycznych, ich autor powinien także posiadać dużą wiedzę na temat branży, którą się zajmuje. Wykształcenie kierunkowe, np. z zakresu budownictwa, mechatroniki czy inżynierii środowiska pomaga w osiągnięciu wysokiej jakości oferowanych usług. Ponadto, osoby posiadające dyplom filologiczny oraz nauk technicznych znają odpowiednią terminologię, która może przysporzyć dużych problemów laikowi.

Samodoskonalenie się

Zarówno język jak i branże techniczne cały czas się rozwijają. Dynamika zmian sprawia, że każdy tłumacz specjalizujący się w tych dziedzinach, powinien także się dokształcać i udoskonalać umiejętności. Już sama praca nad kolejnymi projektami dostarcza okazji do poprawy techniki, poznania wyjątków językowych oraz przypadków branżowych. Skutkiem jest podniesienie umiejętności tłumaczenia oraz poszerzenie wiedzy na dany temat.

Dobry tłumacz powinien także brać udział wydarzeniach, na których poruszane są tematy związane
z rozwojem danej dziedziny. Bieżące sprawdzanie nowinek z branży, którą tłumacz obrał sobie za specjalizację jest kluczowym elementem rozwoju zawodowego dla takiej osoby.

Talent i umiejętności

Wydawać by się mogło, że tłumaczenie jest pracą odtwórczą — w końcu pracuje się na już stworzonym tekście. Tłumacze muszą jednak posiadać talent edytorski oraz tzw. „lekkie pióro”. Umiejętności pisarskie podnoszą jakość tłumaczenia, na którą składają się takie elementy jak odpowiednia terminologia, styl i forma. Zdolność do jednoczesnego formułowania myśli w sposób zrozumiały z jednoczesnym oddaniem zamysłu autora oryginału w stu procentach, to jedna z kluczowych cech dobrego tłumacza.

Podobnie ma się sprawa z tłumaczeniami technicznymi — o ile tłumaczenia z zakresu dziedzin technicznych rzadko noszą znamiona stylu literackiego, o tyle dobór stosownego słownictwa i formy wypowiedzi wymaga dużych umiejętności ze strony autora przekładu.

Tłumacze tekstów technicznych muszą także doskonale znać zasady edytowania i formatowania tłumaczonych materiałów, posiadać odpowiednie przygotowanie merytoryczne, aby dokonać szczegółowej analizy tekstu źródłowego oraz umiejętnie posługiwać się popularnymi edytorami tekstu i narzędziami CAT (oprogramowanie komputerowe wspomagające proces tłumaczenia).

Oczywiście, wszystkie wyżej wymienione umiejętności muszą iść w parze z nienaganną znajomością języka oryginału i języka obcego. Tłumacz musi płynnie przechodzić między nimi, bez konieczności ciągłego zastanawiania się i korzystania ze słowników. Połączenie zdolności językowych, wiedzy merytorycznej oraz doświadczenia jest tym, czego powinno się oczekiwać od fachowego tłumacza tekstów technicznych.

Artykuł powstał przy współpracy z biurem tłumaczeń Summa Linguae S.A.