Wszyscy mamy świadomość, że szkoła jest miejscem, w którym dziecko, zwłaszcza na etapie młodszych klas szkoły podstawowej, spędza większą część dnia. Wiele dzieci pozostaje pod opieką szkoły nie tylko w czasie zajęć dydaktycznych, ale również przed ich rozpoczęciem i czasami kilka godzin po ich zakończeniu. Dlatego tak ważne jest, by wszystkie osoby tworzące środowisko szkolne – grono pedagogiczne, osoby obsługujące kwestie administracyjne, organizacyjne i gospodarcze, oraz sami uczniowie mieli świadomość, jakie zasady zapewnią wszystkim bezpieczeństwo i poczucie komfortu w czasie przebywania we wspólnej przestrzeni szkolnej. Sama świadomość w wielu sytuacjach nie jest jednak wystarczająca, stąd ważne jest, by odpowiednio zadbać o wdrażanie tych zasad w sposób praktyczny jako element zajęć wychowawczych, apeli tematycznych, czy spotkać z osobami, które dzielę się z uczniami swoim doświadczeniem i wiedzą z zakresu przeciwdziałania czynnikom i stanom zagrożenia, z jakim mogą spotkać się w środowisku szkolnym.

Akty prawne

Państwo ze swojej strony stworzyło akty prawne, które stanowią obszerny kanon zasad, jakie powinny zostać zastosowane w każdej placówce oświatowej. Mają one uregulować zakres obowiązków i działań dyrektora oraz kadry nauczycielskiej w celu zapewnienia warunków niwelujących możliwość zaistnienia sytuacji zagrożenia dla osób, zwłaszcza uczniów, przebywających na terenie szkoły.

Regulacje prawne, które w sposób zasadniczy określają normy w zakresie bezpieczeństwa i higieny w szkołach, ujęte zostały w następujących dokumentach:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz. U. 1998 r. Nr 21 poz. 94)
2. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. Nr 95, poz. 425 z póź. zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 6 poz. 69 z późn. zm.)
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719).

Zakres odpowiedzialności dyrektora

Zgodnie z zapisami w/w dokumentów Dyrektor jest osobą, która ma zagwarantować stworzenie bezpiecznych oraz higienicznych warunków uczniom oraz kadrze nauczycielskiej przebywających na terenie szkoły, jak i uczestniczących w zajęciach poza jej obiektem. Lista obowiązków obejmująca zakres odpowiedzialności osoby kierującej placówkami zarówno o statusie publicznym jak i niepublicznym jest długa. Od jej konsekwentnego przestrzegania oraz wdrażania wszystkich zasad do organizacji życia i przestrzeni szkolnej zależy zapewnienie im komfortowych, a nade wszystko bezpiecznych warunków do nauki, pracy oraz zabawy.

Streszczając obszerne jej zapisy, należy wskazać na najważniejsze obowiązki:
– nadzór nad odpowiednim zorganizowaniem systemu ewakuacji (oznaczenia, szkolenia, rozwiązania techniczne),
– zapewnienie odpowiedniego ogrodzenia i zabezpieczenia terenu wokół szkoły (boiska, chodniki, place zbaw),
– zagwarantowanie właściwych warunków w pomieszczeniach edukacyjnych (oświetlenie, temperatura, wyposażenie, oznaczenia) , korytarzach, szatniach i pomieszczeniach sanitarnych,
– zapewnienie wyposażenia pomieszczeń szkolnych, zwłaszcza laboratoriów, sal gimnastycznych, pokoi nauczycielskich w apteczki umożliwiające udzielenie pierwszej pomocy oraz o przeszkolenie kadry nauczycielskiej w tym zakresie,
– nadzór na odpowiednim oznaczeniem urządzeń, sprzętów, substancji, korzystanie z których może stwarzać warunki zagrażające zdrowiu lub życiu. osób Ich poprawne i bezpieczne użytkowanie powinno zostać opisane w regulaminie, którego obecność w takich miejscach jak warsztaty, laboratoria jest niezbędna.
Stan realizacji zaleceń wynikających z norm bhp podlega systematycznej kontroli zarówno przez osoby /instytucje zewnętrzne (inspekcja budowlana, sanepid, PIP, straż pożarna, kuratorium), jak i w formie audytu wewnętrznego.

BHP w pracy nauczyciela

Osobami, które w sposób bezpośredni mają wpływ na stan bezpieczeństwa uczniów w szkole są nauczyciele. Zakres działań, jakich mają przestrzegać oraz wdrażać w czasie codziennej pracy jest bardzo szeroki i precyzyjnie określony w odpowiednich aktach prawnych. Poniżej wymienia się w sposób ogólny jedynie najważniejsze kwestie.

Nauczyciel pełniący zadania opiekuńcze z zachowaniem przepisów BHP:
– posiada odpowiednie przeszkolenia z zasad BHP oraz dokumentów wewnętrznych szkoły (regulaminy, instruktaże);
– w czasie zajęć dydaktycznych, nadobowiązkowych i opiekuńczo-wychowawczych na bieżąco kontroluje miejsce przebywania uczniów, warunki oraz sprzęt z którego uczniowie korzystają,
– zaznajamia uczniów w zasadami bezpiecznego korzystania z pomocy dydaktycznych, sal, sprzętów, ustala i organizuje przebieg zajęć z naciskiem na bezpieczeństwo i higienę w czasie ich trwania;
– reaguje na wszelkie niebezpieczne sytuacje i zachowania wśród uczniów;
– w razie konieczności udziela pierwszej pomocy oraz informuje odpowiednie osoby o zaistniałym wypadku;
– przestrzega czasu trwania zajęć, dba o utrzymanie porządku w sali;
– sprawuje nadzór i opiekę nad uczniami w czasie trwania przerw w sposób aktywny i w pełni zaangażowany;
– organizując zajęcia poza terem szkoły lub wycieczki opracowuje ich plan, uzyskuje zgodę rodziców, zapewnia odpowiednią liczbę opiekunów, opracowuje regulamin, zapoznaje z nim uczniów oraz egzekwuje jego przestrzeganie w czasie wyjścia.

Aby niwelować możliwość wystąpienia nieszczęśliwych wypadków, ale również sytuacji uciążliwych, niekomfortowych, które w sposób negatywny będą miały wpływ na proces ucznia się i rozwoju uczniów należy w sposób bezwzględny przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higien odnoszących się do warunków szkolnych.

W drabinie Maslowa hierarchizującej potrzeby człowieka, bezpieczeństwo zajmuje następne, zaraz po podstawowych potrzebach umożliwiających egzystencję człowieka, miejsce. W środowisku szkolnym oznacza to, że stworzenie bezpiecznych warunków jest fundamentem dla budowania wśród uczniów poczucia większej pewności siebie oraz przyrostu motywacji na kolejnych etapach rozwoju ich wiedzy, umiejętności oraz indywidualnych zdolności.

Informacji na temat przepisów BHP w szkole udzieliła nam firma gvarant.pl – dziękujemy!